Ekler – İngilizce Dilbilgisi Terimleri


Ekler – Dilbilgisi Terimleri / Affixes – Grammatical Terms

Dilbilgisi Terimleri isimli konularda İngilizce dil bilgisi kapsamında terim ve tanımları ele alacağız. Aşağıda ekler (affixesile ilgili hazırladığımız konu anlatımı ve ilgili örnekleri bulabilirsiniz.

Ek (affix) bir kelimenin köküne eklenerek o kelimenin anlamında değişikliğe yol açar. Eğer ek bir kelimenin önüne eklenirse önek (prefix) sonuna eklenirse sonek (suffix) olarak adlandırılır. Ekler bazen tire (kısa çizgi) ile ayrılabilir.

Aşağıda eklere örnekler verilmiştir.

inaccurate           (Bu kelimedeki ek ‘in-‘ önekidir.)
ex-mayor            (Bu kelimedeki ek ‘ex-‘ önekidir.)
walking               (Bu kelimedeki ek ‘-ing’ sonekidir.)

dis-, in-, re-‘ ve ‘un-‘ önekleri en sık kullanılan önekler iken
-es, -ed, -ly’ ve ‘-ing’ sonekleri ise en sık kullanılan soneklerdir.

Aşağıda en çok karşınıza çıkabilecek önek ve sonekler, anlamları ve örnekleri bir tablo halinde verilmiştir.

Sonek Anlam Örnekler
-able, -ible Yapılabilir comfortable, passable
-al, -ial Karakteristiklerine sahip personal
-ed Geçmiş zaman düzenli fiil danced, jumped
-en Yapıldığı maddeyi belirtir golden, wooden
-er Karşılaştırma tidier, nicer
-er, -or Yapan, eden kişi actor, narrator, worker
-est En üstünlük derecesi nicest, greatest
-ful Dolusu, çok cupful, careful
-ic Karakteristiklerine sahip linguistic, sarcastic
-ing Fiil hali,  (durum ortacı ve ulaç) dancing, singing
-ion, -tion, -ation, ition Eylem ya da süreç attraction, attrition
-ity, -ty Durum humility, infinity
-ive, -ative, itive İsimden sıfat üretir expensive, plaintive
-less Bir şey olmadan, -siz, -sız, -süz topless, fearless
-ly Zarf sonu nicely, quickly
-ment Eylem ya da süreç enjoyment, entrenchment
-ness Durumi hal eagerness, kindness
-ous, -eous, -ious Niteliklere, özelliklere sahip erroneous, joyous
-s, -es Çoğul tables, foxes
-y İle nitelenen fatty, happy, jumpy

 

Önek Anlam Örnekler
a-, an- Bir şey olmadan, -siz, -sız, -süz amoral, atypical
ante- Önce antecedent, antenatal
anti- Karşı anti-establishment
auto- Kendi kendine autopilot
circum- Etrafında circumvent
co- İle, birlikte co-conspirator, co-pilot
com-, con- İle, birlikte companion, contact
contra- Karşı contradiction
de- Tersi, zıttı delist, devalue
dis- Tersi, zıttı disappear
en- Eklemek, içine enclose, envelop
ex- Dışarı, çıkarmak extract, ex-governor
extra- Öte, daha fazlası extracurricular
hetero- Farklı heterosexual
homo- Aynı homonym, homophone
hyper- Fazla, daha hyperactive
il-, im-, in-, ir- Değil, bir şey olmadan, -siz, -sız, illegal, impractical, inconsiderate, irresponsible
in- İçine insert
inter- Arası internet, intersection,
intra- Arası intranet, intravenous
macro- Büyük macronutrients
micro- Küçük microscope
mono- Tek monocle
non- Değil, bir şey olmadan, -siz, -sız, nonentity, nonstarter,
omni- Tüm, hepsi omnipresent, omniscient
post- Sonra post-mortem
pre-, pro- Sonra, ilerisi precede, project
sub- Altı, submarine, substandard
syn- Eş zamanlı synchronize
super- Üstü supervisor, superhuman
trans- Karşısı transmit
tri- Üçlü, üç tripod, triceratops
un- Değil undone, unfinished,
uni- Tek unicorn, unilaterally