Dilbilgisi Terimleri isimli konularda İngilizce dil bilgisi kapsamında terim ve tanımları ele alacağız. Aşağıda geçişli fiiller (transitive verbs) ile ilgili hazırladığımız konu anlatım ve ilgili örnekleri bulabilirsiniz.
Nesne alabilen fiillere transitive verbs yani geçişli fiiller denir. Kısaca bir fiil geçişli ise bir kimse ya da bir şeye bu fiil yapılabilir. İngilizcede fiillerin çoğu geçişlidir.
Geçişli fiillerin aksine Intransitive Verb – Geçişsiz Fiiller nesne almayan fiillerdir. Geçişsiz fiiller konu anlatımı için verilen bağlantıyı takip ediniz.
I read a newspaper. – Bir gazete okuyorum.
(Bu örnekteki fiil ‘read’ geçişli bir fiildir çünkü ‘okuma’ eylemi bir şeye yapılabilir. Gazete, kitap dergi okumak gibi.)
They are snoring. – Horluyorlar.
(Bu örnekteki fiil ‘snore’ ise geçişsiz bir fiildir çünkü ‘horlama’ eylemi bir şeye yapılamaz yani bir şeyi ya da bir kimseyi horlamak şeklinde bir kullanım yoktur.)
Nesnenin Bulunması
Bir cümledeki eylemi bulmak için fiile neyi ya da kimi sorularını sormamız gerekmektedir. Bu soruları sorduğumuzda bir cevap alamıyor ya da mantıksız cevaplar alıyorsak söz konusu fiil büyük ihtimalle geçişsiz bir fiildir. Aşağıdaki örnekler nesneler koyu ile yazılarak belirtilmiştir.
I love ice-cream. – Dondurmayı severim.
(Neyi seversin? Dondurmayı)
(Bu örnekteki nesne ‘ice-cream’dir ve ‘love’ fiili geçişli bir fiildir.)
I drink tea. – Çay içerim.
(Neyi içersin? Çayı)
(Bu örnekteki nesne ‘tea’dir ve ‘drink’ fiili geçişli bir fiildir.)
Nesneler her zaman tek kelimeden oluşmayabilirler. İsim tamlamaları da nesne konumunda olabilir.
I ate dozens of tarts and small cakes. – Bir sürü turta ve keke yedim.
(Neyi yedin? bir sürü turta ve keki)
(Bu örnekteki nesne ‘dozens of tarts and small cakes’dir ve ‘eat’ fiili geçişli bir fiildir.)
Hem Geçişli Hem de Geçişsiz Olabilen Fiillere Örnekler – Examples of Verbs Which Are Transitive and Intransitive
Yukarıda sadece geçişsiz olarak kullanılan fiillerden bir kaçına örnekler verdir. Ancak bazı fiiller hem geçişli hem de geçişsiz olabilir. Bu fiillerden bazılarını birkaç örnek cümlede kullanalım.
I walk three miles every day.
Her gün beş kilometre yürürüm.
(Bu örnekte ‘walk’ eylemi kimseye ya da hiçbir şeye yapılmadığı için yani dolaysız nesnesi olmadığı için fiil geçişsizdir diyebiliriz.)
I walked her to her house.
Ona evine kadar eşlik ettim.
(Bu örnekte ise ‘walk’ eyleminin dolaysız bir nesnesi vardır. Bu yüzden fiil geçişlidir diyebiliriz.)
Chelsea are playing against Arsenal tonight.
Chelsea bu gece Arsenal’e karşı oynayacak.
(Bu örnekte ‘play’ eyleminin dolaysız nesnesi olmadığı için fiil geçişsizdir diyebiliriz. )
I used to play basketball for my school.
Okul takımında basketbol oynuyordum.
(Bu örnekte ise ‘play’ eyleminin dolaysız bir nesnesi vardır. Bu yüzden fiil geçişlidir diyebiliriz.)
Aşağıdaki tabloda sık sık karşınıza çıkabilecek bu tür fiillere yer verdik, inceleyiniz.
Geçişsiz Fiil |
Açıklama |
to play oynamak |
Geçişli de olabilir (ör. to play a tune) |
to agree Kabul etmek |
Geçişli de olabilir (ör. to agree a point) |
to run koşmak |
Geçişli de olabilir (ör. to run a mile) |
to walk yürümek |
Geçişli de olabilir (ör. to walk the dog) |
to eat yemek |
Geçişli de olabilir (ör. to eat a cake) |
to demonstrate göstermek |
Geçişli de olabilir (ör. to demonstrate a skill) |
to sit oturmak |
Geçişli de olabilir (ör. to sit a child) |
to stand dikelmek |
Geçişli de olabilir (ör. to stand a lamp) |