İngilizce Okumak için Tavsiyeler

İngilizce Okuyabilmek için Tavsiyeler

İngilizce okuma becerisi ana dilinizde de olduğu gibi çok önemli bir yere sahiptir. Çünkü öğrenmenin en büyük kaynaklarından birisidir okumak. İngilizcenizi geliştirmek için de başvurabileceğiniz bir alıştırma türü olan okuma işi zor metinlerle karşılaşıldığında can sıkıcı bir hal alabilir. Bu yüzden aşağıda hem bir metni zor yapan özellikleri hem de zor metinleri anlamanıza yardım ederek okuma becerilerinizi geliştirmenize yardımcı olacak tavsiyelere yer verdik.

Anlaşılması zor metinlerin özellikleri nelerdir?
Anlamakta zorlandığınız metinlerde genelde sizler açısından aşağıda yer verdiğimiz sorunlar vardır demektir. Bu sorunlar ne kadar çoksa haliyle metnin sizin açınızdan anlaşılması da o kadar zor olacaktır:
Metnin içeresinde çok fazla bilmediğiniz kelime vardır,
Metin sizin için çok uzun, anlaşılması zor ve karmaşık cümle yapılarından oluşmuştur,
Metin kötü yazılmıştır,
Metnin konusu sizin için sıkıcıdır,
Metnin konusu hakkında ya hiçbir şey bilmiyor ya da çok az şey biliyorsunuzdur,
Metnin biçimsel özellikleri sıkıcı olabilir (küçük yazılar, uzun paragraflar vs.)
Metinde yer alan bağlayıcı kelimeleri bilmiyorsunuzdur ya da
Diğer kişisel nedenler (yorgunsunuzdur, dikkatiniz dağınıktır vs.).

Okuduğunuzdan fazlasını anlamak için
Yukarıda verdiğimiz sorunların bazıları için yapabileceğiniz pek de bir şey yoktur. Örneğin konu sizin için sıkıcıysa sıkıcıdır. Ancak bunların dışında okuduğunuzu daha iyi anlamınıza yardımcı olacak diğer birçok yöntemi deneyebilirsiniz. Örneğin;

• Metni neden okuyorsunuz?
  Bir metni okuma nedeniniz o metni ya da kitabı nasıl okuduğunuzu büyük ölçüde etkiler. Bu yüzden okuma amacınızı bilmek çok önemlidir. Örneğin sınıfta okuduğunuz bir kitabı okuma şekliniz ile yazın sevdiğiniz bir kitabı zevk için okumanızın farklılık göstermesi gibi. Bir metni okumadan önce amacınızı mutlaka bilmelisiniz. Örneğin sınıfta öğretmeniniz size bir okuma parçası verdiğinde mutlaka amacınızı sorun eğer söylemediyse.

• Okuma hızınız nasıl olmalı?
  İngilizce öğrenenler genelde okudukları metinleri yavaş ve çok dikkatli okuma eğilimi içindedirler. Ancak bu çok zaman kaybettirir. Bunun yerine şu iki okuma yöntemini kullanmak daha yararlı olacaktır:
  Özarama: Bu dilbilgisi terimi adından da açıkça anlaşılabileceği üzere okuduğunuz metnin özünün aranması anlamına gelmektedir. Hızlıca metne göz atarak işinize yarayacak bilgileri bulmak olarak özetlenebilecek bu yöntemde genelde paragrafın ilk ve son cümlelerine bakılarak çıkarımlarda bulunulur.
  Tarama: Bu yöntem bir öncekine benzemekle beraber burada yalnızca aradığınız belirli bir bilgiye ulaşmaya çalışmak söz konusudur. Bunun için aradığınız bilgiye bağlı olarak belirlediğiniz anahtar kelimeleri kullanarak metni gözünüzle taramanız gerekmektedir.
  Özetle okuma hızı anlamda ve dikkatte kayıp olmaksızın olabildiğince hızlandırılmalıdır. Bunun için hızlı okuma alıştırmaları yapmakta fayda vardır.

• Artalan bilginiz var mı?
  Artalan bilgisi (background information) için konumuz bağlamında okuyacak olduğunuz metnin alakalı olduğu konu ile ilgili edineceğiniz ön bilgidir diyebiliriz. Okuyacağınız metnin konusu ile ilgili daha önceden ne kadar çok şey biliyorsanız o metni anlama yüzdeniz o kadar yüksektir. Örneğin İngilizce bir kaynaktan Fransız Devrimini okuyacaksanız Türkçe kaynaklardan Fransız Devrimi ile bilgi edinmeniz İngilizce metni anlamanızı da kolaylaştıracaktır. Artalan bilgisini okuyacağınız metnin kendisinden de elde etmeniz eğer metnin yazarı sonuç ya da özet gibi bir bölüm eklemiş ise mümkün olabilir.

• Kitabın – metnin tamamını kullanıyor musunuz?
  Eğer okuyacak olduğunuz kitap iyi yazılmış bir kitap ise belirli bir düzen söz konusudur ve kitapta başlıklar, alt başlıklar, özet ve sonuç bölümleri gibi düzene yardımcı ögeler yer alır. Okuyacağınız metinin iyi yazılmış olduğunun bir diğer göstergesi ise her paragrafının bir konu cümlesine (topic sentence) sahip olmasıdır. Bu cümle genelde paragrafın ilk cümlesidir ve o paragrafın ana fikrini yansıtır. Konu cümlelerine odaklanmak ve kitaplarda yer alan bu özelikleri dikkate almak genel olarak okuduğunuzu anlamada size büyük oranda yardımcı olacaktır.

• Kelime dağarcığınız yeterli mi?
  Okumanın başlı başına kelime haznenizi genişletecek bir eylem olması ile birlikte okuduğunuzu anlamada o metni oluşturan kelimelere olan yakınlığınızın da bir ölçüt olduğunu unutmamak gerekir. Kelime dağarcığınız ne kadar geniş ise okuduğunuz metnin size o kadar kolay gelmesi söz konusudur.

• Sözlüğü çok mu kullanıyorsunuz?
  İngilizce bir metni okurken bilmediğiniz kelimelere sözlükten bakmak doğal bir davranıştır. Ancak bunun sık sık yapılması metnin anlaşılmasını zorlaştırabilir. Sık sık sözlük kullanımı dikkatin dağılmasına ve o kelimeye kadar okuduğunuz kısımların unutulmasına yol açarak anlamayı zorlaştırmasının yanı sıra oldukça sıkıcı bir süreçte olabilir. Her bilmediğiniz kelimeyi sözlükten bakmak yerine bağlamdan anlamı çıkarmayı denemeniz daha mantıklı olabilir.

• Metni düzenleyen anahtar kelimeleri biliyor musunuz?
  Özellikle bilimsel ve tarihi kitaplarda iyi yazarlar metinlerini düzenlemek için belirli kelimeler kullanırlar. Bağıntı belirteçleri (cohesion markers) bir metnin farklı bölümlerini birbirine bağlayarak yazarın istediği düşünceyi organize bir şekilde aktarmasına yardımcı olur. Aynı zamanda bu kelimeleri okuyucu olarak bilmek ve dikkat etmek anlamaya yardımcı olacaktır. Burada bu kelimelerden önemli birkaç tanesine yer vereceğiniz:
  in conclusion | as a result: sonuç olarak | sonuç itibarıyla
  despite: e / a rağmen / karşın
  also: de, da, dahi, hem de
  therefore: onun için, bu nedenle, bu yüzden
  except: …den başka; …in / ın dışında; …hariç
  unless: …dıkça /mıkça; …madıkça / medikçe; …mazsa / mezse; meğer ki
  however: ancak, ama
  instead: …ın/in yerine
  although, though: …e,a rağmen, … e karşın, ise de, olmakla beraber
  furthermore: dahası, ayrıca, üstelik
  moreover: üstelik, ayrıca, bundan başka
  nevertheless: yine de, bununla beraber, buna rağmen
  on the other hand: öte taraftan / yandan

• Okumak için bu doğru zaman mı?
  Okuyacağınız metne bağlı olarak neyi ne zaman okuduğunuz da o metni anlamanızda etkilidir. Örneğin ödeviniz için zor bir metni okumanız gerekiyorsa bunu ilk önce yapmanız mantıklı olacaktır. Sona bıraktığınızda yorgun olacağınız için anlamanız daha da zorlaşacaktır. Bu konuda diğer önemli bir nokta ise eğer metin sizin için gerçekten zorsa birisinden (örneğin öğretmeninizden) yardım almanız hem metni anlamınıza yardımcı olacak hem de zaman kaybetmenize engel olacaktır.

Ne okumalı?
Daha önce belirttiğimiz gibi okuma İngilizcenizi geliştirmeniz için çok etkili bir yöntem. Ancak ne okuyacağınızı seçmeniz de bir o kadar önemli bunun için okuyacağınız metni seçmeden önce bu tavsiyelere bir göz atmanızı öneririz:
Çok zordan başlamayın: Okuyacağınız metni zevk için okuduğunuzu göz önüne alırsak sayfa başına bilmediğiniz kelime sayısı 5 ila 10 arasında kalmalıdır.

Kolay olanlar da yararlıdır: Okuduğunuz metnin sizin için ne kadar yararlı olduğuna tamamen ne kadar zor olduğuna bakarak karar vermek doğru değildir. Kolay metinlerden örneğin çocuk kitaplarından çok sayıda okumak da gayet yararlı olabilir ancak aşırı basitleştirilmiş metinlerden de kolay sıkılabilirsiniz.

Kurmaca olmasın: Okuduğunuz metinlerin kurmaca olmamasına özen gösterin. Böylece derslerinizde ihtiyacınız olan kelimeleri öğrenmiş olursunuz. Kurmaca olmayan metinleri bulmakta zorluk yaşayacağınızı sanmıyoruz çünkü internette milyonlarca sayfasına ulaşabilirsiniz.

İlginç olsun: Oldukça basit, eğer ilginizi çeken bir şey okursanız severek okursunuz ve normalde sizin için zor olan metinleri bile anlamakta o kadar zorlanmazsınız.

İnternet: İnternette gezinmek bile İngilizce hakkında pek çok şey öğrenmenizi sağlayacaktır. Sonuçta bu siteyi de büyük ihtimal öyle buldunuz. 😉