İyelik İsimleri – İngilizce Dilbilgisi Terimleri


İyelik İsimleri – Dilbilgisi Terimleri  / Possessive Nouns – Grammatical Terms

Dilbilgisi Terimleri isimli konularda İngilizce dil bilgisi kapsamında terim ve tanımları ele alacağız. Aşağıda iyelik isimleri (possessive nouns) ile ilgili hazırladığımız konu anlatım ve ilgili örnekleri bulabilirsiniz.

Sahiplik bildiren isimlere possessive nouns yani iyelik isimleri denir. Aşağıda iyelik bildiren isimlere birkaç örnek verilmiş, bu yapılar koyu ile yazılarak belirtilmiştir.

a cat’s toybir kedinin oyuncağı
a man’s hatbir adamın şapkası
a dog’s tailbir köpeğin kuyruğu

Bu örneklerin hepsinde bir ait olan bir de sahip olan vardır.
the toy of the cat, the hat of the man, the tail of the dog gibi.
Ancak iyelik isimleri her zaman bu kadar açık sahiplik belirtmezler. Aşağıdaki örnekleri ele alalım:

a week’s holidaybir haftalık tatil
a book’s pagesbir kitabın sayfaları
a day’s feebir günlük ücret

Bazı durumlarda ise iyelik isimleri sahiplik bile bildirmeyebilirler. Örnek verecek olursak;

Children’s Books
Çocuk kitapları
(Bu örnekte anlam çocukların sahip oldukları kitaplar yani bir sahiplik durumu değil, çocuklar için yazılan kitaplardır. Kitaplar çocuklara ait değildir.)

Da Vinci’s paintings
Da Vinci’nin resimleri
(Her ne kadar Türkçesi’nde bir aitlik varmış gibi görünse de İngilizce anlam olarak ‘paintings by Da Vinci’ anlamı vardır.)

İyelik İsimlerinde Kesme İşareti Kullanımı

Yukarıda verdiğimiz bütün örneklerde ‘-s’ kullanımın yaygınlığı dikkatinizi çekmiştir. Ancak tüm iyelik isimleri bu şekilde yazılmaz. Aşağıda kesme işareti kullanarak iyelik isimleri oluşturma kurallarına dair bir tablo yer almaktadır, inceleyiniz.

Tür

Örnek İyelik Durumu

Açıklama

Tekil isim

cat cat’s bed
kedinin yatağı

Tek bir sahip olan olduğu durumlarda sadece ‘-s’ eklenir (bu örnekte ‘kedi’) sahip olunan şeylerin sayısı önemli değildir. Sadece sahip olanın sayısı önemlidir.

Çoğul isim

cats cats’ bed
kedilerin yatağı

Sahip olanlar birden fazla ise ‘ eklenir.

Sonu ‘s’ ile biten tekil isimler

Charles  

Charles’ car ya da Charles’s car
Charles’in arabası

Son harfi ‘s’ olan tek bir sahip olan için ya ‘ ya da ‘s eklenir.

Sonu ‘s’ ile bitmeyen çoğul isimler 

Women Women’s room
kadınların odası

Sonu ‘s’ ile bitmeyen çoğul sahip olanlar için ise ‘-s’ eklemek yeterli olacaktır.

 

Cansız Nesneler ve İyelik İsimleri – Possessive Nouns with Inanimate Objects
Yukarıda verilen bazı örneklerde de görülebileceği üzere cansız ve hatta soyut şeyler için bile dil bilgisel olarak bir şeye sahip olmak mümkündür. Ancak bazı yazarlar cansız şeyler için iyelik durumu kullanmaktan kaçınarak;
A book’s pages’ ya da
A pen’s nib’ demek yerine
The pages of a book‘ ya da
The nib of a pen’ demeyi tercih edebilirler. Her iki kullanım da doğrudur ve tercih kullanana kalmıştır.

Bazı durumlarda isimlerin sıfat olarak kullanılabileceğini unutmayınız. Böyle durumlarda ‘of’ ya da iyelik ismi kullanma arasında seçim yapmaktan kurtulmuş olursunuz. Bir arabanın camından bahsetmek istediğinizi varsayarak örnek verecek olursak;

A car windowbir araba camı (en iyi seçim bu olurdu.)
A window of a carbir arabanın bir camı (kullanılabilir ancak kulağa garip gelebilir.)
A car’s windowbir arabanın camı (bu seçenek de kullanılabilir ancak yine kulağa garip gelmektedir.)

Zaman İfadelerinde İyelik İsimler – Possessive Nouns in Time Expressions
İyelik isimlerin yaygın olarak yer aldığı yapıların başında zaman ifadeleri gelmektedir. Örnek verecek olursak;

a day’s paybir günlük ücret
seven day’s insuranceyedi günlük sigorta
two years’ salaryüç yıllık maaş

Buna ek olarak iyelik isimleri zamanın dışındaki ölçü birimi ifadelerinde de kullanılabilirler. Örneğin;
three euro’s worthüç avroluk
fifty cent’s worth gumelli sentlik sakız